Thiên tai có thể tác động sâu rộng lên thị trường phái sinh, đặc biệt là các loại hàng hóa liên quan trực tiếp đến thời tiết, nông nghiệp, và năng lượng. Để hiểu sâu hơn về tác động này, chúng ta cần phân tích qua các khía cạnh chính:
1. Tác động đến chuỗi cung ứng và giá hàng hóa
Khi một thiên tai xảy ra, chuỗi cung ứng hàng hóa bị gián đoạn, gây ra những thay đổi đáng kể về nguồn cung. Điều này thường dẫn đến sự khan hiếm, gây ra những biến động mạnh trong giá cả. Chẳng hạn, khi một trận bão lớn tấn công vào vùng sản xuất dầu ở Vịnh Mexico, các giàn khoan bị phá hủy, dẫn đến giá dầu tăng đột biến. Tương tự, một cơn hạn hán lớn ở các khu vực trồng ngô của Mỹ có thể làm giá ngô và đậu nành tăng vọt trên các hợp đồng tương lai, gây áp lực lên thị trường nông sản. Điều này tạo ra sự không chắc chắn về giá cả, và các nhà đầu tư phái sinh thường nhanh chóng điều chỉnh danh mục đầu tư để phản ánh những thay đổi này.
Ví dụ, năm 2005, bão Katrina đã làm gián đoạn sản xuất dầu tại Mỹ, khiến giá dầu tăng hơn 15% trong vài ngày (EIA, 2005). Đây là minh chứng cho việc thiên tai ảnh hưởng không chỉ đến các thị trường giao ngay, mà còn tạo ra sự biến động lớn trên thị trường phái sinh.
2. Tăng biến động và cơ hội đầu tư
Khi thiên tai xảy ra, sự biến động giá trong thị trường phái sinh thường gia tăng đáng kể. Các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu cơ, thường tận dụng cơ hội này để kiếm lời từ các biến động ngắn hạn. Những biến động này không chỉ do cung cầu thay đổi, mà còn phản ánh sự không chắc chắn về tình hình tiếp diễn của thiên tai. Trong những trường hợp như vậy, khối lượng giao dịch trên các thị trường phái sinh tăng vọt, khi các nhà đầu tư đổ xô mua bán các hợp đồng tương lai hoặc kỳ hạn để bảo vệ hoặc tăng lợi nhuận.
Một ví dụ khác là năm 2020, khi các trận cháy rừng ở Australia đã làm giảm sản lượng than, dẫn đến sự biến động lớn về giá than trên thị trường quốc tế. Nhà đầu tư phái sinh dự đoán giá than sẽ tăng do thiếu hụt cung ứng, và khối lượng giao dịch các hợp đồng than đá tăng mạnh (Reuters, 2020).
3. Thiên tai và thị trường năng lượng
Trong lĩnh vực năng lượng, thiên tai có thể tác động mạnh đến sản lượng khai thác, chế biến, và phân phối. Bão lũ hoặc động đất thường gây ra gián đoạn sản xuất dầu và khí đốt. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các hợp đồng tương lai và quyền chọn trên dầu thô và khí đốt, đẩy giá lên cao khi nguồn cung bị suy giảm. Sự thiếu hụt cung cấp năng lượng không chỉ ảnh hưởng đến giá của bản thân dầu và khí đốt, mà còn lan tỏa sang các sản phẩm liên quan như xăng, dầu diesel và điện. Sự gia tăng giá cả trong các lĩnh vực này tác động dây chuyền đến các ngành công nghiệp khác, làm tăng chi phí sản xuất và vận hành.
4. Phái sinh khí hậu và quản lý rủi ro thiên tai
Với sự phát triển của các công cụ phái sinh hiện đại, các nhà đầu tư và doanh nghiệp đã có thêm công cụ để giảm thiểu rủi ro từ thiên tai. Các hợp đồng phái sinh khí hậu như hợp đồng hoán đổi rủi ro thảm họa (catastrophe swaps) hay hợp đồng tương lai liên quan đến nhiệt độ và mưa đã trở thành phương tiện quan trọng giúp các công ty bảo hiểm, tổ chức tài chính và chính phủ bảo vệ tài sản của mình khỏi các tổn thất do thiên tai.
Ngoài ra, các hợp đồng bảo hiểm thời tiết cho phép các doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành nông nghiệp và năng lượng, bảo vệ doanh thu của mình trước các yếu tố thời tiết bất ngờ. Ví dụ, các công ty nông nghiệp có thể sử dụng hợp đồng bảo hiểm hạn hán để giảm thiểu rủi ro khi gặp phải mùa vụ thất bại do hạn hán kéo dài.
5. Tác động dài hạn của thiên tai lên thị trường
Không chỉ dừng lại ở các sự kiện thiên tai đơn lẻ, xu hướng biến đổi khí hậu toàn cầu cũng đang tạo ra những thay đổi dài hạn trên thị trường phái sinh. Khi hiện tượng khí hậu bất thường trở nên thường xuyên hơn, nhu cầu sử dụng các sản phẩm phái sinh liên quan đến khí hậu sẽ ngày càng tăng. Các nhà đầu tư sẽ ngày càng phải tính đến rủi ro thiên tai trong chiến lược đầu tư của mình, không chỉ trong ngắn hạn mà còn ở tầm nhìn dài hạn.
6. Vai trò của các chính sách hỗ trợ sau thiên tai
Các chính sách của chính phủ và các tổ chức tài chính quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết tác động của thiên tai đến thị trường phái sinh. Khi xảy ra thiên tai lớn, các chính sách hỗ trợ tài chính như gói cứu trợ, giảm thuế, và các chính sách tiền tệ linh hoạt sẽ giúp ổn định thị trường và giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, việc thiếu các chính sách điều tiết phù hợp hoặc sự can thiệp chậm trễ có thể làm tăng mức độ tổn thương của thị trường, khiến giá cả hàng hóa và các công cụ phái sinh liên quan tiếp tục biến động trong thời gian dài.
Thông Tin Liên Hệ
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các kênh sau:
- Trụ sở chính: 37 Nguyễn Trung Trực, P.Bến Thành, Q.1, TP.HCM
- VPĐD: 150 Đường D, KĐT Lakeview City, P.An Phú, TP.Thủ Đức, TP.HCM
- Website: phatdatinvesting.com.vn
- Fanpage: Phat Dat Holdings
- Youtube: Phat Dat Holdings
- Zalo: 0886391088
- Email: cskh@phatdatinvesting.com.vn
- Hotline: 088 639 10 88
- Mã số thuế: 0313245689
