| 10/09/2025
Phiên giao dịch ngày 8/10 khép lại với sắc xanh bao phủ thị trường hàng hóa toàn cầu, thể hiện tâm lý tích cực của nhà đầu tư sau giai đoạn điều chỉnh. Chỉ số MXV-Index ghi nhận mức tăng gần 0,5%, đạt 2.292 điểm. Sự phục hồi của đậu tương Mỹ cùng tình hình căng thẳng tại khu vực Biển Đen đang định hình lại bức tranh cung – cầu trên thị trường nguyên liệu thế giới.
Giá đậu tương tăng nhờ dự báo sản lượng Mỹ sụt giảm
Thị trường nông sản thế giới chứng kiến đà tăng mạnh trong phiên ngày 8/10, với 6/7 mặt hàng ghi nhận giá tăng. Nổi bật nhất là đậu tương, tăng hơn 0,7% lên mức 378,2 USD/tấn, dẫn đầu xu hướng phục hồi.
Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), mức tăng này phản ánh sự thay đổi trong cán cân cung – cầu của mặt hàng chủ chốt này. Giới đầu tư đang đánh giá lại triển vọng nguồn cung từ Mỹ – quốc gia xuất khẩu đậu tương lớn thứ hai thế giới.
Các báo cáo mới nhất cho thấy năng suất đậu tương Mỹ niên vụ 2025-2026 chỉ đạt khoảng 3,57 tấn/ha, thấp hơn dự báo trước đó, tương ứng sản lượng giảm khoảng 800.000 tấn so với ước tính tháng 9. Dù mức điều chỉnh này không quá lớn, nó vẫn tạo tác động tâm lý mạnh mẽ. Trong bối cảnh thị trường đang ở trạng thái dư cung mong manh, chỉ một sự sụt giảm nhỏ cũng đủ khơi dậy kỳ vọng “thắt chặt nguồn cung”, thúc đẩy lực mua đầu cơ.
Ngoài ra, yếu tố chính trị và thương mại cũng góp phần củng cố tâm lý lạc quan. Cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được kỳ vọng sẽ mở lại các kênh đối thoại thương mại, trong đó đậu tương là biểu tượng của mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Triển vọng Trung Quốc tăng cường nhập khẩu đậu tương và ngũ cốc Mỹ sau kỳ nghỉ lễ Quốc khánh và Trung thu, dù chưa được xác nhận, đã khiến nhà đầu tư “đón đầu” xu hướng.
Thêm vào đó, thông tin về gói hỗ trợ 15 tỷ USD mà Nhà Trắng đang cân nhắc cho nông dân Mỹ, nhằm bù đắp thiệt hại từ xuất khẩu giảm, cũng làm tăng kỳ vọng về thanh khoản và kích thích nhu cầu mua vào trong ngắn hạn. Trên sàn CBOT, các quỹ đầu cơ đã mua ròng thêm hơn 2.000 hợp đồng, giảm vị thế bán ròng xuống còn khoảng 24.000 hợp đồng, cho thấy dòng vốn đầu cơ đang dần chuyển hướng.
Tuy nhiên, bức tranh cung – cầu toàn cầu vẫn còn nhiều điểm trái chiều. Tại Brazil – quốc gia sản xuất đậu tương lớn nhất thế giới, tiến độ gieo trồng đang ở mức nhanh nhất trong lịch sử, với năng suất ổn định trong khoảng 3,5-3,6 tấn/ha. Điều này cho thấy nguồn cung từ Nam Mỹ có thể tiếp tục tạo áp lực lên giá trong trung hạn, đặc biệt nếu thời tiết thuận lợi kéo dài đến cuối quý IV.
Như vậy, đà tăng giá đậu tương hiện nay chủ yếu dựa trên kỳ vọng hơn là thực tế cung – cầu. Trong ngắn hạn, giá được hỗ trợ bởi rủi ro giảm sản lượng tại Mỹ và hy vọng từ các yếu tố chính trị, thương mại. Tuy nhiên, về dài hạn, áp lực từ nguồn cung Brazil và sự thiếu hụt thông tin do chính phủ Mỹ đóng cửa, dẫn đến gián đoạn báo cáo của USDA, có thể khiến thị trường khó duy trì xu hướng tăng bền vững.
Giá dầu tăng mạnh sau tuyên bố từ Nga
Trên thị trường năng lượng, căng thẳng giữa Nga và Ukraine một lần nữa đẩy giá dầu thế giới lên mức cao nhất kể từ đầu tháng. Theo Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov, Moscow gần như không còn động lực để đạt được thỏa thuận hòa bình với Ukraine. Tuyên bố này làm gia tăng nguy cơ leo thang xung đột và các biện pháp trừng phạt nhằm vào dầu thô Nga.
Phản ứng trước thông tin này, giá dầu thô tăng mạnh. Cụ thể, dầu Brent đạt mức 66,25 USD/thùng, tăng khoảng 1,22%, trong khi dầu WTI cũng tăng 1,33%, chốt phiên ở mức 62,55 USD/thùng. Đây là các mức giá cao nhất từ đầu tháng.
Các động thái từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục thu hút sự chú ý sau khi công bố biên bản cuộc họp ngày 16-17/9. Mặc dù vẫn còn lo ngại về lạm phát vượt mục tiêu, các quan chức Fed thống nhất rằng thị trường lao động Mỹ cần hỗ trợ do những tín hiệu tiêu cực liên tục từ tháng 7, dẫn đến quyết định hạ lãi suất xuống khoảng 4-4,25%.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang gia tăng áp lực để đẩy nhanh việc cắt giảm lãi suất cơ bản. Phần lớn nhà đầu tư kỳ vọng một đợt giảm tiếp theo trong tháng 10, với xác suất lãi suất đạt mức 3,75-4% được đánh giá lên tới 94,1%, theo công cụ CME FedWatch. Động thái này được dự báo sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từ đó gia tăng nhu cầu năng lượng tại Mỹ.
Tuy nhiên, đà tăng giá dầu bị kìm hãm phần nào bởi dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) công bố tuần kết thúc ngày 3/10, cho thấy dự trữ dầu thô thương mại tại Mỹ tăng hơn 3,7 triệu thùng. Trước đó, Viện Dầu mỏ Mỹ (API) cũng ước tính mức tăng khoảng 2,78 triệu thùng.
Kể từ ngày 2/10, giá dầu thô thế giới đã tăng hơn 1%, nhưng mức tăng này hầu như không ảnh hưởng đến giá xăng dầu tinh chế trên sàn SGX (Singapore). Hiện tại, giá xăng không có biến động đáng kể trong tuần qua, trong khi giá các mặt hàng dầu giảm hơn 1%. Diễn biến này được dự báo sẽ tác động đến đợt điều hành giá chiều nay của Liên Bộ Công Thương – Tài chính, có khả năng dẫn đến một đợt điều chỉnh giảm nhẹ giá xăng dầu bán lẻ trong nước.
